Camino Francés lopen: praktische tips en persoonlijke ervaringen

Wil je de Camino Francés lopen? Check dit artikel vol handige tips, zoals route, paklijst, overnachtingen, beste reistijd en hoe je je eenvoudig voorbereidt.

Wat is de Camino Francés en waarom kies je voor deze route?

De Camino Francés is de bekendste pelgrimsroutes ter wereld en je loopt naar Santiago de Compostela in het noordwesten van Spanje. Het is een langeafstandswandeling van zo’n 800 kilometer, die start in het Franse dorpje Saint-Jean-Pied-de-Port, aan de voet van de Pyreneeën.

Onderweg loop je dwars door het noorden van Spanje en passeer je vier verschillende regio’s: Navarra, La Rioja, Castilië en León naar Galicië. Je passeert dorpen, steden, bergen, weilanden, eucalyptusbossen, wijnvelden en eindigt uiteindelijk bij de kathedraal van Santiago, waar volgens de traditie het graf van de apostel Jakobus ligt.

Voor veel mensen is de Camino meer dan een lange wandeling. Sommigen lopen het pad om religieuze redenen, anderen voor het avontuur, de rust of om even los te komen van het dagelijkse leven. Zelf liep ik de Camino Francés zonder een spiritueel doel. Ik wilde gewoon een paar weken wandelen, buiten zijn, mijn hoofd leegmaken en kijken wie of wat ik onderweg tegen zou komen.

Er zijn meerdere routes die naar Santiago leiden, maar de Camino Francés is het populairst. Niet voor niets: het pad is goed gemarkeerd, je vindt onderweg overal voorzieningen (denk aan cafés, herbergen en supermarkten) en het is makkelijk om andere pelgrims te ontmoeten. Vooral als je alleen reist is dat laatste een groot voordeel. De sfeer op de Camino is uniek. Je loopt misschien alleen, maar je bent nooit echt alleen.

De Camino Francés is geschikt voor zowel ervaren wandelaars als mensen die voor het eerst een langeafstandswandeling doen. Je hoeft niet alles tot in detail te plannen en dat maakt het extra toegankelijk. Je begint gewoon te lopen, en de rest wijst zich vanzelf.

Camino Francés lopen: route, etappes & navigeren

De Camino Francés loopt dus van Zuid-Frankrijk naar het Noordwesten van Spanje. Wat kun je onderweg verwachten? Allereerst zijn er eigenlijk twee plekken waar je kunt starten: Saint-Jean-Pied-de-Port en Somport. In beide gevallen moet je de Pyreneeën over en je komt uiteindelijk samen in Puente la Reina. Het overgrote deel van de pelgrims start in Saint-Jean, zelf heb ik dit ook gedaan.

Vanaf daar gaat de route naar het westen, dwars door vier Spaanse regio’s:

• Navarra: lekker heuvelachtig, veel rivieren met mooie oude bruggen en de grootste stad van de Camino Francés: Pamplona.
• La Rioja: je loopt hier meteen tussen de wijnvelden en olijfbomen. De hoofdstad Logroño is een prachtige plek om te overnachten.
• Castilla y León: de langste regio en de plek waar je ongetwijfeld het meeste tijd doorbrengt. Grote steden als Burgos, León en Astorga wisselen het vrij vlakke landschap af. Hier vind je ook de uitgestrekte, vaak hete, Meseta.
• Galicië: het landschap is meteen anders, verwacht groene heuvels, veel eucalyptusbossen en natuurlijk het iconische eindpunt: Santiago de Compostela.

De totale afstand is ongeveer 780 kilometer. Bekende punten langs de route zijn onder andere Cruz de Ferro (het hoogste punt), Sarria (waar veel pelgrims de laatste 100 kilometer starten) en natuurlijk de kathedraal van Santiago.

Camino Francés etappes

De Camino Francés wordt vaak opgedeeld in zo’n 30 tot 35 etappes, met dagafstanden tussen de 20 en 30 kilometer. Hoe je jouw Camino indeelt, hangt af van je tempo, de beschikbare overnachtingsplekken en hoe je je voelt onderweg. Er zijn veel variaties mogelijk.

Zelf liep ik soms korte dagen en soms wat langer, afhankelijk van het weer, mijn voeten of een leuke albergue onderweg. Er is geen officiële indeling als het gaat om Camino Francés etappes (je zal onderweg ontdekken dat elke instantie, reisgids of app een beetje verschilt), maar om je een idee te geven zou je deze indeling aan kunnen houden (inclusief kilometers en moeilijkheidsgraad):

• Saint-Jean-Pied-de-Port – Roncesvalles (24 km – zwaar)
• Roncesvalles – Zubiri (21 km – gemiddeld)
• Zubiri – Pamplona (20 km – licht)
• Pamplona – Puente la Reina (24 km – gemiddeld)
• Puente la Reina – Estella (22 km – licht)
• Estella – Los Arcos (21 km – licht)
• Los Arcos – Logroño (27 km – gemiddeld)
• Logroño – Nájera (29 km – gemiddeld)
• Nájera – Santo Domingo de la Calzada (21 km – licht)
• Santo Domingo – Belorado (22 km – licht)

• Belorado – San Juan de Ortega (24 km – gemiddeld)
• San Juan – Burgos (25 km – licht)
• Burgos – Hornillos del Camino (20 km – licht)
• Hornillos del Camino – Castrojeriz (20 km – licht)
• Castrojeriz – Frómista (25 km – licht)
• Frómista – Carrión de los Condes (19 km – licht)
• Carrión – Terradillos de los Templarios (26 km – licht)
• Terradillos – Bercianos del Real Camino (23 km – licht)
• Bercianos – Mansilla de las Mulas (26 km – licht)
• Mansilla – León (19 km – licht)
• León – San Martín del Camino (25 km – gemiddeld)
• San Martín – Astorga (24 km – licht)

• Astorga – Foncebadón (26 km – gemiddeld)
• Foncebadón – Ponferrada (27 km – zwaar)
• Ponferrada – Villafranca del Bierzo (23 km – licht)
• Villafranca – O Cebreiro (28 km – zwaar)
• O Cebreiro – Triacastela (21 km – gemiddeld)
• Triacastela – Sarria (18 km – licht)
• Sarria – Portomarín (22 km – licht)
• Portomarín – Palas de Rei (25 km – licht)
• Palas de Rei – Arzúa (29 km – gemiddeld)
• Arzúa – O Pedrouzo (19 km – licht)
• O Pedrouzo – Santiago de Compostela (20 km – licht)

Lees ook: Camino Francés etappes: uitleg, indeling en tips voor overnachtingen

Navigatie op de Camino Francés

Verdwalen op de Camino Francés is eigenlijk bijna onmogelijk. De route is uitstekend gemarkeerd met gele pijlen, schelpen en bordjes en je hoeft bijna nooit te twijfelen over de richting. Als je niet vaak langeafstandswandelingen doet, kan het zijn dat je even moet wennen, maar je zal merken dat je ze na een paar dagen moeiteloos spot.

Let er wel op: de markeringen zijn altijd richting Santiago en niet andersom. Dus als je besluit om de andere kant op te wandelen, dan zijn de pijlen minder goed zichtbaar.

Toch vinden veel pelgrims het prettig om iets van een gids of app mee te nemen. Zelf had ik de Rother wandelgids bij me, maar eerlijk gezegd vond ik die niet geweldig. De teksten zijn vrij droog, de praktische informatie klopte lange niet altijd en het voelde vooral als extra gewicht. De kaartjes en de hoogteprofielen vond ik dan wel weer goed. Ik zou deze hooguit gebruiken in de voorbereidende fase en tijdens de wandeltocht lekker thuislaten.

Tijdens mijn wandeltocht zelf vond ik het een stuk handiger om apps te gebruiken. Ik gebruikte er twee:

• Wise Pilgrim (betaalde versie) – overzichtelijk, met goede info per dorp en handige kaart. Ook keek ik regelmatig op het tabblad met het hoogteprofiel, zo kon je goed zien waar de (steile) klimmen zaten.
• Buen Camino – gratis en fijn als aanvulling, vooral voor recensies van accommodaties. Ook kun je hier de route “plannen”, dan krijg je gelijk een overzicht van het aantal kilometers en de hoeveelheid meters die je stijgt en daalt.

Beide apps werken ook offline en zijn prima te gebruiken naast de markeringen. Maar als je gewoon je ogen openhoudt en de pijlen volgt, kom je er sowieso.

Beste reistijd voor de Camino Francés

Je kunt de Camino Francés in principe het hele jaar door lopen, maar de meeste pelgrims kiezen voor het voorjaar of het najaar. Vooral mei en september zijn extreem populair. Toen ik onderweg was, hoorde ik van locals dat er in die maanden soms wel 500 pelgrims per dag vertrekken vanuit Saint-Jean-Pied-de-Port. Dat zijn flinke aantallen, zeker als je het vergelijkt met het vroege voorjaar. Het grote voordeel van deze maanden is dat het qua weer het beste is (niet te warm, niet te koud, minder regen dan in de andere maanden) en dat alle faciliteiten geopend zijn.

Zelf liep ik begin maart. Er vertrokken toen nog maar ongeveer 50 mensen per dag, hierdoor was het pad over het algemeen lekker rustig en was er in de albergues altijd wel een bed beschikbaar. Voor mij was dat perfect. Niet te druk, geen massa’s, maar wel genoeg andere wandelaars om contact te maken als je daar zin in had.

Maart heeft wel z’n nadelen: nog nniet alle accommodaties en horecazaken zijn al open, vooral in kleinere dorpen. Ook kun je in hoger gelegen gebieden nog sneeuw tegenkomen, zeker iets om rekening mee te houden bij het starten in Saint-Jean. Maar het voordeel is dat je de route echt op een ander tempo beleeft. Geen wachtrijen bij douches, meer kans op stilte en je hoeft niet te vechten om een bed. Ondanks de nadelen vond ik maart echt een perfecte maand om te lopen.

Daarnaast wil ik nog even de andere maanden noemen:

• April en oktober zijn een stuk rustiger dan de piekmaanden, maar met iets minder stabiel weer. Hou er in april wel rekening mee dat het in de week van Pasen erg druk kan worden, dan zijn de Spanjaarden vrij.
• Juni t/m augustus is het heet en druk. In sommige regio’s kan het dan boven de 35 graden worden. Niet ideaal voor lange wandeldagen.
• November t/m februari zijn het laagseizoen. Veel herbergen zijn dan dicht en je hebt kans op nat, koud en guur weer. Alleen aan te raden als je ervaring hebt met winterwandelen.

Overnachten op de Camino Francés

Langs de Camino Francés vind je overal plekken om te slapen: van eenvoudige slaapzalen tot comfortabele pensions en hotels. Het grootste deel van de pelgrims kiest voor albergues, dit zijn herbergen speciaal voor pelgrims. Deze zijn er in verschillende soorten:

• Gemeentelijke of kerkelijke herbergen zijn het goedkoopst, meestal tussen de €8 en €12 of op donatiebasis (donativo). Je slaapt hier vaak in grote zalen met stapelbedden, en voorzieningen zijn simpel maar functioneel.
• Privéherbergen zijn iets duurder, tussen de €15 en €20. Deze zijn vaak iets comfortabeler. Er staan bijvoorbeeld minder bedden in een slaapzaal, de douches zijn beter en je kunt genieten van een gezamenlijke maaltijd.
• Daarnaast zijn er nog veel pensions en hotels, perfect als je een meer privacy wilt of een rustdag neemt. De prijzen voor een privékamer variëren van €40 tot €75+, afhankelijk van locatie en seizoen.

In de goedkoopste herbergen krijg je meestal een bed met een papieren laken en een kussensloop. Het is dus een must om een slaapzak of lakenzak mee te nemen. Soms is er wel een deken, soms niet, dat het verschilt per plek. Ze worden niet heel vaak gewassen, dus zelf heb ik die zo weinig mogelijk gebruikt

Reserveren kan niet overal, vooral niet bij de gemeentelijke albergues. In het hoogseizoen is het verstandig om vooruit te boeken als je in een populair dorp wilt slapen of zeker wilt zijn van een bepaald type accommodatie. In maart was dat totaal niet nodig toen ik liep, was er eigenlijk overal plek en kon ik gewoon aankomen zonder zorgen. De plekken die ik wel reserveerde boekte ik vaak gewoon via Booking.com.

Wat wel handig is (vooral in het hoogseizoen): op tijd aankomen. Veel pelgrims stoppen rond het middaguur of begin van de middag. Als je voor die tijd een bed zoekt, heb je de meeste keus en kun je rustig douchen, wassen, lunchen en misschien nog even het dorp verkennen.

Wil je weten wat je kunt verwachten qua kosten van de accommodaties, eten en andere zaken? Lees ook: Camino Francés kosten: wat ik uitgaf tijdens mijn wandeltocht

Wat neem je mee op de Camino? (Paklijst)

Een van de meest gestelde vragen vóór de Camino: wat moet er allemaal mee in je rugzak? Het korte antwoord: zo min mogelijk. Hoe minder je draagt, hoe fijner je loopt.

Toch zijn er een paar dingen die echt niet mogen ontbreken. Denk aan fijne wandelschoenen, een slaapzak of lakenzak (voor de herbergen), comfortabele wandelkleding, een regenjas of poncho en basisverzorging voor blaren en kleine pijntjes.

Zelf liep ik de Camino Francés met een flinke rugzak van 58 liter en dat was te groot (ik had geen zin om een nieuwe te kopen). Ik denk dat een rugzak van 40 liter meer dan genoeg is. Toen ik de Camino del Norte in de zomer was een rugzak van 30 liter voldoende.

Je hoeft echt geen wekenlang research te doen of dure gear aan te schaffen. Begin gewoon met wat je al hebt, vul aan waar nodig en houd het simpel. Onderweg merk je vanzelf wat werkt voor jou. Qua basisgewicht is het handig om 10-20% van je lichaamsgewicht aan te houden (dus als je 70 kilo weegt, wil je dat je tas niet zwaarder is dan 7 tot 14 kilo). Minder dan 10 kilo is sowieso een aanrader.

Bagagevervoer op de Camino Francés

Wil je zo weinig mogelijk dragen op de Camino? Je kunt je bagage ook laten vervoeren, dan heb je tijdens het wandelen alleen een dagrugzak nodig. In dit geval moet je wel accommodaties vooraf plannen en boeken, want je bagage wordt over het algemeen niet bij gemeentelijke albergues afgeleverd. Je kunt bagagevervoer regelen bij o.a. de Spaanse post of een particulier bedrijf zoals Jacotrans.

Eten & drinken op de Camino

Je hoeft onderweg niet bang te zijn dat je zonder eten komt te zitten. In bijna elk dorp of stadje langs de Camino vind je wel een café, bar of restaurant. Vaak al vroeg open voor koffie en een eenvoudige desayuno (ontbijt), en later op de dag voor lunch en diner.

Vrijwel overal kun je kiezen voor het pelgrimsmenu: een vaste driegangenmaaltijd inclusief brood, wijn of water, voor ongeveer €12 tot €15. Denk aan soep of salade vooraf, een eenvoudig hoofdgerecht en fruit of flan toe. Het is meestal simpel, maar voedzaam. Grote porties en precies wat je nodig hebt na een dag wandelen. Het is in ieder geval altijd gezellig, vaak wordt je met je medepelgrims aan een grote tafel gezet.

Vegetarisch eten kan soms een uitdaging zijn. Ik eet zelf geen vlees en heb onderweg tig tortilla’s gegeten (ei met aardappelen en ui, soms nog wat extra groente) en die vind ik echt heerlijk. Maar écht gevarieerd vegetarisch of vegan eten is er lang niet overal. In grotere steden is het makkelijker, in kleine dorpen is het vaak improviseren.

Let ook op de Spaanse eettijden: veel keukens gaan pas laat open. Maar op plekken waar veel pelgrims overnachten, kun je vaak al vanaf 19:00 uur terecht. Vraag het gewoon even van tevoren, zodat je niet met honger moet wachten tot half negen.

Heel af en toe heeft een herberg een keuken voor pelgrims, maar eerlijk gezegd: die zijn eerder uitzondering dan regel. En als er een keuken is, wil dat niet zeggen dat er ook potten, pannen of borden zijn. Vaak kun je alleen een waterkoker gebruiken of hooguit iets opwarmen in een magnetron. Zelf koken is dus alleen handig als je weet dat het kan, of als je creatief bent met noedels en een spork.

Vervoer: heen- en terug

De Camino begint vaak al voor je begint met lopen, je moet eerst naar het startpunt (in mijn geval Saint-Jean) zien te komen. En ook na aankomst in Santiago wil je natuurlijk ook weer terug naar huis. Hieronder leg ik uit wat de handigste opties zijn, inclusief hoe ik het zelf heb gedaan.

Heenreis naar Saint-Jean-Pied-de-Port

Ik ben zelf met de trein via Parijs naar Bayonne gereisd. Vanuit Bayonne gaat er een regionale trein naar Saint-Jean-Pied-de-Port (let op: deze gaat maar een paar keer per dag). Deze route is comfortabel, duurzaam en je hoeft niet te vliegen, maar je bent natuurlijk wel even onderweg. Ik boekte mijn treintickets via NS International.

@opreismetco Van Groningen naar Zuid-Frankrijk per trein! 🚆🇫🇷 Om 8 uur vanochtend vertrok ik uit Groningen en precies 12 uur later kwam ik aan in Bayonne. Een lange, maar soepele reis met 5 keer overstappen en zelfs nog tijd voor een korte wandeling in Parijs – langs Saint-Sulpice en Jardin du Luxembourg. Zo voelt reizen per trein echt als een mini-avontuur op zich! Wat kost dat? 🚆 Groningen – Parijs: €50 🚇 Metro Parijs: €2,50 🚆 Parijs – Bayonne (1e klas): €60 In totaal dus €112,50 voor een comfortabele reis dwars door Europa. Afgelopen nacht sliep ik in Bayonne en vandaag reis ik verder naar Saint-Jean-Pied-de-Port, waar mijn Camino écht begint. Maar eerst: even bijkomen en genieten van het Franse leven! 🥖🥐🧀 #treinreis #camino2025 #duurzaamreizen #nsinternational #soloreizen #caminofrances #wandelavontuur #groningen #bayonne #treinleven ♬ Live Your Beautiful Life – Gray Griggs

Je kunt natuurlijk ook met het vliegtuig gaan, in dat geval reis je het beste naar Biarritz. Vanaf daar kun je met de bus naar Bayonne en dan met de trein naar Saint-Jean. Kijk op Skyscanner voor de mogelijkheden.

Let op: als je in Somport wilt starten (de andere officiële startplek), reis je via Zaragoza naar Canfranc of Jaca om te starten met de Camino aragonés. Dit is een stuk minder populair en logistiek wat lastiger.

Terug vanaf Santiago de Compostela

Mijn route was nogal ingewikkeld, ik moest vanuit Santiago namelijk voor werk meteen door naar Kroatië, dus ben ik van A Coruña via Madrid naar Venetië gevlogen en toen vanaf Triëst terug. Maar dat ga jij vast niet doen 😉

Santiago heeft een eigen vliegveld, maar er zijn op dit moment geen rechtstreekse vluchten naar Nederland meer. Je hebt dus altijd een overstap nodig. Meestal is dit in Madrid of Barcelona. Check ook de vluchten vanaf A Coruña (circa 30 minuten van Santiago), soms heb je dan betere aansluitingen.

Een andere populaire optie is de bus naar Porto nemen (ongeveer 4 uur rijden) en daar op het vliegtuig stappen. Vanaf Porto gaan er wél weer directe vluchten naar onder andere Amsterdam, Eindhoven en Maastricht.

Terug met de trein?

Dat kan natuurlijk ook, maar reken op minstens twee volle reisdagen. De snelste route is via Ourense – Madrid – Hendaye – Parijs en zo verder. Het zijn absolute mooie ritten, maar het vergt extra planning en natuurlijk wat geduld.

Hoe bereid je je voor?

Als je online gaat zoeken naar de Camino Francés, word je al snel overweldigd door paklijsten, trainingsschema’s, Facebookgroepen en wandelstrategieën. Maar eerlijk? Je hoeft echt niet alles tot in de puntjes uit te zoeken. Ik ben het type dat gewoon begint met lopen en onderweg wel ziet hoe het gaat.

Dat betekent niet dat je compleet onvoorbereid moet vertrekken. Een paar dingen zijn wel handig:

• Zorg voor fijne schoenen die comfortabel zitten. Het liefst 1 tot 1,5 maand groter dan je normaal hebt. Je hebt geen hoge bergschoenen nodig voor de Camino, een lichte trailrunner is helemaal prima. Zelf draag ik altijd Hoka Speedgoats (in combinatie met merinowol wandelsokken) en ik heb geen enkele blaar gehad tijdens mijn wandeltocht.
• Ga een paar keer wandelen met een volle rugzak op je rug en leer hoe je die het beste afstelt. Als je een nieuwe rugzak koopt bij bijvoorbeeld de Bever, kunnen ze je precies laten zien hoe dat moet, maar je kunt ook een tutorial op YouTube vinden.
• Loop vooraf wat rondjes van 15 tot 20 kilometer, gewoon om te wennen aan wat langere afstanden. Ik deed in de weekenden voor mijn vertrek naar Zuid-Frankrijk regelmatig een NS-wandeling. Zo zie je ook nog wat van Nederland.

Maar een strak trainingsschema van wekenlang? Niet nodig. Tijdens de Camino bouw je in no time vanzelf conditie op. De eerste week is meestal het zwaarst, daarna komt er een ritme in. Begin rustig en zal zien dat het in de loop van de tijd steeds makkelijker gaat. Ik liep in het begin met enige moeite 20 tot 25 kilometer en de laatste week fluitend 30 kilometer per dag.

Ook qua planning kun je het simpel houden. Je hoeft niet elke overnachting te reserveren of de hele route te kennen. De Camino wijst zichzelf. Zeker als je buiten het hoogseizoen loopt, is er meer dan genoeg ruimte voor spontane beslissingen.

Misschien het belangrijkste: heb niet te veel verwachtingen. Je hoeft niet per se een spirituele openbaring te hebben of elke dag fluitend te wandelen. Soms is het zwaar. Soms is het saai. En soms is het magisch. En dat is precies hoe het hoort.

Veel gestelde vragen

Zo, nu weet je al ontzettend veel over de Camino Francés. Ik wil het artikel afsluiten met met een paar laatste vragen die ik regelmatig voorbij zie komen.

Dit was ‘m! Al mijn tips om de Camino Francés te lopen. Heb je toch nog een vraag na het lezen van dit artikel? Stuur me een mailtje of laat een berichtje achter onder dit artikel.