Pelgrimstocht Spanje: ontdek welke Camino bij jou past

Op zoek naar een pelgrimstocht in Spanje? Er zijn meerdere Camino’s om uit te kiezen. Vergelijk de routes en vind welke het beste bij je past.

Wat is een pelgrimstocht in Spanje precies?

Een pelgrimstocht in Spanje is veel meer dan alleen wandelen van A naar B. Voor veel mensen is het een reis met een doel. Soms lopen mensen een pelgrimstocht voor religieuze redenen, maar vaak heeft het een persoonlijk doel.

De bekendste pelgrimsroutes in Spanje vallen onder de Camino de Santiago. Dit zijn eeuwenoude paden die pelgrims naar de kathedraal van Santiago de Compostela brengen, waar volgens de verhalen het graf van apostel Jakobus ligt. Santiago is de Spaanse naam voor Jakobus en Camino de betekent zoiets als “ik loop naar…” of “de weg naar…”. Als je de Camino de Santiago loopt, wandel je dus naar het graf van Jakobus.

Er zijn meerdere Camino’s die allemaal een eigen sfeer, lengte en moeilijkheidsgraad hebben. Sommige routes zijn druk en goed georganiseerd, andere juist rustig en daardoor ook wat uitdagender. Wat ze gemeen hebben, is dat je onderweg steeds datzelfde bekende schelp-symbool en de felgele pijlen volgt. Hoe lang je tocht ook is, daardoor is het extra speciaal en voel je dat je onderdeel bent van een bijzondere ervaring.

Zelf heb ik de nodige ervaring met het lopen van de Camino. Zo liep ik de Camino Francés van begin tot eind, van Saint-Jean-Pied-de-Port in de Franse Pyreneeën tot Santiago. Ook heb ik een groot deel van de Camino del Norte gelopen langs de ruige noordkust van Spanje (van Irun naar Bilbao), plus losse etappes van andere routes zoals de Camino Primitivo en de minder bekende Camino de Invierno. Juist door die variatie weet ik hoeveel verschil er zit tussen de routes: qua landschap, drukte, voorzieningen, maar ook qua sfeer.

In dit artikel laat ik je zien welke Camino’s er allemaal zijn en wat ze uniek maakt. Zo kun je beter inschatten welke tocht het beste bij jouw plannen en voorkeuren aansluit.

Pelgrimstocht Spanje: de verschillende Camino’s

Als je denkt aan een pelgrimstocht in Spanje, denk je vaak meteen aan de Camino de Santiago. Maar die naam verwijst eigenlijk niet naar een route, maar naar verschillende pelgrimspaden die allemaal eindigen in Santiago de Compostela. Dit is een overzicht van de bekendste Camino-routes in Spanje.

Camino Francés

• Lengte: Circa 800 kilometer
• Startpunt: Saint-Jean-Pied-de-Port (Frankrijk)
• Kenmerken: Dit is de populairste en meest belopen route. Goed gemarkeerd, veel voorzieningen, veel pelgrims. Je wandelt door Noord-Spanje via steden als Pamplona, Burgos en León.

Deze route liep ik van begin tot eind en het was een intens, maar bijzonder mooi avontuur. Het landschap is afwisselend, er waren veel mogelijkheden voor overnachten en je maakt heel gemakkelijk contact met de andere pelgrims. Het is niet voor niets een klassieker.

Het kan van mei t/m september erg druk worden op de route, met name op de laatste 100 kilometer. Dat is wel iets om rekening mee te houden, je moet dan mogelijk accommodaties reserveren of heel vroeg in de rij staan bij de herberg.

• Wandelgids: A Pilgrim’s Guide to the Camino de Santiago (Camino Francés) – John Brierly
• Reisverslag: Dagboek van mijn wandeling op de Camino Francés.
• Praktische tips: Camino Francés lopen: praktische tips en persoonlijke ervaringen

Camino del Norte

• Lengte: Circa 830 kilometer
• Startpunt: Irún (bij de Franse grens)
• Kenmerken: Dit is een van de meest uitdagende routes en gaat langs de ruige noordkust van Spanje. Het is minder druk dan de Francés, maar heeft meer hoogteverschillen en spectaculaire uitzichten over zee.

Voor mij was de Camino del Norte mijn eerste kennismaking met de Camino. Ik liep midden in juli, veel te warm, maar het landschap was echt schitterend! Je loopt veel langs kliffen, stranden en door groene heuvels. De etappes zijn zwaarder, maar je krijgt er rust en natuur voor terug.

Goed om te weten: de Camino del Norte is iets rustiger dan de Francés, maar er zijn ook veel minder faciliteiten. Daardoor kunnen accommodaties wel snel vol zitten in het hoogseizoen. Ik liep hem tot nu toe van Irún tot Bilbao (circa 150 kilometer) en hoop hem in de toekomst nog eens helemaal af te maken.

• Wandelgids: Rother Wandelgidsen – Camino del Norte
• Reisverslag: Een week op de Camino del Norte
• Praktische tips: De Camino del Norte: Tips voor de kustroute naar Santiago de Compostela

Camino Primitivo

• Lengte: circa 320 kilometer
• Startpunt: Oviedo
• Kenmerken: Dit de oudste route naar Santiago, met pittige etappes door het bergachtige binnenland van Asturië en Galicië. Rustiger dan de grote routes, maar fysiek zwaarder.

Toen ik in september 2024 in Asturias was, liep ik de tweede etappe van de Camino Primitivo. Het was absoluut rustiger dan op de Francés, maar alsnog zag ik tientallen andere pelgrims, het is dus makkelijk mensen ontmoeten. Het smaakte zeker naar meer, want een maand later boekte ik mijn treinreis naar Zuid-Frankrijk om de Camino Francés te lopen. Maar de Primitivo staat ook nog zeker op mijn wensenlijst!

• Wandelgids: Rother wandelgids Camino Primitivo

Camino Portugués

• Lengte: Circa 620 kilometer (vanaf Lissabon) of circa 260 km (vanaf Porto)
• Startpunt: Lissabon of Porto
• Kenmerken: Een populaire route vanuit Portugal en je kunt na Porto kiezen of je door het binnenland als langs de kust loopt (Camino Portugués da Costa).

Dit is de na de Camino Francés de meest populaire route naar Santiago. Hij is dan ook erg toegankelijk en goed georganiseerd. De meeste mensen lopen de Camino Portugués vanaf Porto, dat stuk is namelijk perfect voor een wandelvakantie van twee weken.

Zelf heb ik de Camino-markeringen veelvuldig gespot tijdens een citytrip Porto en toen kriebelde het wel! Ik denk dan ook dat dit mijn volgende Camino-route wordt en ik wil hem dan gaan lopen vanaf Lissabon.

• Wandelgids: A Pilgrim’s Guide to the Camino Portugués Lisbon – Porto – Santiago van John Brierley.

Camino Inglés

• Lengte: Circa 110 kilometer (vanaf Ferrol) of 75 kilometer (vanaf A Coruña)
• Startpunt: Ferrol of A Coruña
• Kenmerken: Een korte route die populair is onder mensen die minder tijd hebben, maar wel de pelgrimservaring willen.

Deze route is ontstaan voor de pelgrims uit verdere landen die per boot aankwamen in Spanje en daarna te voet verder gingen. Deze route is niet zo bekend en daardoor ook niet heel druk. Je loopt alleen in Galicië en kunt onderweg genieten van de mooie kustlijn, het groene binnenland en prachtige middeleeuwse stadjes. Goed om te weten: alleen de route vanaf Ferrol is lang genoeg voor het officiële compostela-certificaat.

• Wandelgids: The Camino Ingles and Ruta do Mar

Via de la Plata

• Lengte: Circa 1000 kilometer
• Startpunt: Sevilla
• Kenmerken: De langste Camino-route in Spanje, die door het binnenland omhoog slingert naar Santiago. Warm in de zomer en met lange afstanden tussen dorpen, maar indrukwekkend qua cultuur en landschap.

De minst belopen van de bekende Camino’s. Dat is niet zo gek, want hij is erg lang en er zijn flinke stukken waar je helemaal niets of niemand tegenkomt. Een echte uitdaging dus! Ik heb wel eens mensen gesproken over deze route en hoewel het pittig was, waren ze ook stuk voor stuk heel enthousiast. Je komt onderweg ontzettend veel moois tegen en doordat je veel alleen bent, is het echt een andere ervaring dan de drukkere Camino’s. Je leert jezelf goed kennen.

• Wandelgids: Rother Wandelgidsen – Vía de la Plata

Camino de Invierno

• Lengte: Circa 270 kilometer
• Startpunt: Ponferrada
• Kenmerken: Deze winterroute is een alternatieve route naar Santiago, vooral populair in de wintermaanden omdat je de besneeuwde bergen van de Francés vermijdt. Rustig, met mooie uitzichten en minder faciliteiten.

Ik heb hier eens een stukje van gelopen en vond het echt onwijs mooi. Je komt hier inderdaad (veel) minder andere pelgrims tegen, dus ook perfect als je geen zin hebt in de enorme drukte. Je kunt vanaf Ponferrada aan de Camino Francés ook heel gemakkelijk overstappen op de Camino de Invierno.

• Wandelgids: A Pilgrim’s Guide to the Camino Sanabres & Camino Invierno van John Brierley.

Er zijn nog meer varianten en regionale routes, maar bovenstaande zijn de meest bekende pelgrimstochten in Spanje.

Welke pelgrimstocht past bij jou?

Er is niet een beste Camino, kies voor de route die het beste past bij jouw wensen, ervaring, conditie en de tijd die je hebt. Hieronder help ik je op weg met een paar vragen om je keuze wat makkelijker maken.

Wil je voor het eerst een pelgrimstocht doen?

Dan is de Camino Francés vaak de meest logische keuze. Deze route is goed bewegwijzerd, heeft veel overnachtingsplekken en je komt voortdurend andere pelgrims tegen. Daardoor is het een fijne route als je het spannend vindt om alleen te gaan of graag onderweg contact maakt. Dankzij de vele herbergen zijn de dagafstanden heel gemakkelijk aan te passen en je kunt op meerdere plekken starten. Ik leerde in elke grote stad weer nieuwe wandelaars kennen, zoals in Burgos en Léon.

Liever rust en natuur?

Dan zijn de Via de la Plata, Camino Primitivo of de Camino de Invierno het meest interessant. Deze routes zijn stiller, het landschap is prachtig, maar vaak ook fysiek wat zwaarder. De Via de la Plata lijkt me nog de meest uitdagende en mooiste qua landschap van de drie, maar ik kan ook de Camino de Invierno aanbevelen, die loopt namelijk dwars door het schilderachtige Ribeira Sacra.

De Camino del Norte is qua natuur ook echt een aanrader, de noordkust van Spanje is namelijk schitterend. Maar helaas is deze de afgelopen jaren flink drukker geworden, waardoor het niet zo rustig meer is.

Ben je gebonden aan een kortere periode?

Heb je maar een week of iets langer? Dan kun je bijvoorbeeld het laatste deel van de Camino Francés of Portugués lopen. Start in Sarria (Camino Francés) of Tui (Camino Portugués) en je loopt in zo’n vijf tot zeven dagen naar Santiago. Net genoeg voor je compostela, het officiële pelgrimsbewijs.

Wil je toch een hele route doen? Check dan de Camino Inglés, die je in vijf tot zes dagen kunt lopen vanaf Ferrol.

Zoek je een fysieke uitdaging?

Dan kun je je hart ophalen met de Camino Primitivo of de Via de la Plata. De eerste is kort maar pittig, de tweede lang en heet (zeker in de zomer). Beide zijn minder geschikt voor beginners, maar wel perfect als je al wat ervaring hebt en toe bent aan een route die qua moeilijkheid wat meer uitdaging heeft.

Wil je juist veel contact met andere pelgrims?

Kies dan voor een populaire route zoals de Camino Francés of het kustgedeelte van de Camino Portugués. Vooral in het hoogseizoen (mei tot en met september) ontmoet je hier mensen uit alle hoeken van de wereld. Veel pelgrims vinden de community onderweg een van de mooiste onderdelen van de reis. En ik moet eerlijk zeggen dat ik dat zelf ook het mooiste van de Camino vond!

Ga je in de winter?

Dan zijn sommige routes minder geschikt vanwege sneeuw of gesloten accommodaties. De Camino de Invierno is dan een goed alternatief: deze route loopt zuidelijker en is speciaal ontstaan als wintervariant van de Camino Francés. Ook de Camino Portugués (vooral via de kust) blijft relatief mild in de wintermaanden.

Veelgestelde vragen over de Camino

Je weet nu waar je op moet letten om de juiste route, maar je hebt vast nog een paar andere (praktische) vragen over de Camino. Hieronder beantwoord ik een aantal veelgestelde vragen die je helpen bij je voorbereiding.

Heb je nog vragen die hier niet tussen staan? Laat het me weten, dan kan ik dit overzicht verder uitbreiden.

Elke pelgrimstocht in Spanje is uniek en zorgt voor een andere ervaring. Hopelijk helpt dit overzicht je om een route te kiezen die past bij jouw plannen, tempo en reisstijl. Buen Camino!