De Camino del Norte: Tips voor de kustroute naar Santiago de Compostela

De Camino del Norte is een van de meest bekende wandelroutes naar Santiago de Compostela en loopt langs de kust van Noord-Spanje. Een artikel vol tips.

Over de Camino

De Camino (ook bekend als de Jacobsweg) is een soort van heilige graal voor langeafstandswandelaars. Het beroemde pelgrimspad naar Santiago de Compostela is ontzettend populair. Er is niet een Camino, er zijn er meerdere. Sterker nog, je kunt vanaf je huis zo een van de Camino’s opstappen en dan naar Santiago lopen. 

Toch is de ene route populairder dan andere. Dit zijn de meest populaire Camino’s naar Santiago de Compostela:

• Camino Francés – start in het Franse Saint-Jean-Pied-de-Port en is ongeveer 800 kilometer lang.
• Camino Portugues – deze route loopt vooral door Portugal en je kunt starten in o.a. Lissabon (630 kilometer) en Porto (244 kilometer).
• Camino del Norte – de meest noordelijke route in Spanje. Volgens velen is dit de mooiste Camino.

Camino del Norte route

In dit artikel vertel ik je meer over de Camino del Norte, langs de noordkust van Spanje. De wandeling heeft een lengte van 830 kilometer en wordt gezien als een van de zwaardere routes. Er zitten namelijk behoorlijk wat steile klimmen en afdalingen in.

De route start op de grens van Frankrijk en Spanje, in Irun (of Hendaye). De Camino del Norte route loopt door vier verschillende deelstaten: Baskenland, Cantabrië, Asturië en Galicië. Hoewel je meestal kleine dorpjes passeert, wandel je ook door diverse mooie steden, zoals San Sebastián, Bilbao, Santander en Gijón.

De Camino del Norte is behoorlijk afwisselend, de ene keer loop je langs de kust en kun je een duik in zee nemen en de volgende dag loop je door het bos in de bergen. De meeste pelgrims doen ongeveer vijf weken over de wandeling over de Camino del Norte.

Camino del Norte etappes

De Camino del Norte bestaat uit 29 verschillende etappes.

• Etappe 1: Irun – San Sebastián | 26 kilometer
• Etappe 2: San Sebastián – Zarautz | 21,5 kilometer
• Etappe 3: Zarautz – Deba | 23 kilometer
• Etappe 4: Deba – Zenarruza | 31,8 kilometer
• Etappe 5: Zenarruza – Gernika | 17 kilometer
• Etappe 6: Gernika – Bilbao | 32,8 kilometer
• Etappe 7: Bilbao – Pobeña | 26,4 kilometer
• Etappe 8: Pobeña – Castro-Urdiales | 23,4 kilometer
• Etappe 9: Castro-Urdiales – Laredo | 31,1 kilometer
• Etappe 10: Laredo – Güemes | 28,9 of 32,5 kilometer (keuze uit 2 routes)

• Etappe 11: Güemers – Santander | 15,5 kilometer
• Etappe 12: Santander – Santillana del Mar | 38,5 kilometer
• Etappe 13: Santillana del Mar – San Vicente de la Barquera | 34,5 kilometer
• Etappe 14: San Vicente de la Barquera – Llanes | 42,2 kilometer
• Etappe 15: Llanes – Ribadesella | 33,7 kilometer
• Etappe 16: Ribadesella – Sebrayu | 30,2 kilometer
• Etappe 17: Sebrayu – Gijón | 33,7 kilometer
• Etappe 18: Gijón – Avilés | 25,3 kilometer
• Etappe 19: Avilés – Soto de Luiña | 43,1 kilometer
• Etappe 20: Soto de Luiña – Almuña | 40,4 kilometer

• Etappe 21: Almuña – La Caridad | 31,5 kilometer
• Etappe 22: La Caridad – Ribadeo | 28 kilometer
• Etappe 23: Ribadeo – Mondoñedo | 35,4 kilometer
• Etappe 24: Mondoñedo – Vilalba | 35,8 kilometer
• Etappe 25: Vilalba – Baamonde | 22,8 kilometer
• Etappe 26: Baamonde – Sobrado dos Monxes | 40,9 kilometer
• Etappe 27: Sobrado dos Monxes – Arzúa | 22,2 kilometer
• Etappe 28: Arzúa – Pedrouzo | 18,9 kilometer
• Etappe 29: Pedrouzo – Santiago de Compostela | 21 kilometer

De etappes zijn zo ingedeeld dat het begin- en eindpunt altijd in een dorpje met of bij een herberg is. Natuurlijk hoef je je niet precies aan die etappes te houden, als je wilt kun je ze inkorten of verlengen. Zelf kortte ik bijvoorbeeld etappe 4 in en sliep ik in Markina-Xemein.

Onderweg zijn er een paar splitsingen waar je over kunt stappen op een andere Camino. Zo kun je bij Villaviciosa afslaan naar de Camino Primitivo. Daarnaast kun je je Camino verlengen door vanaf Santiago door te lopen naar Finisterre.

Navigatie op de Camino

Hoe navigeer je op de Camino de Santiago? De route is heel goed aangegeven met felgele pijlen en bordjes met de Jacobsschelp. Kom je er niet helemaal uit? Het is altijd handig om de Rother Wandelgids van de Camino del Norte bij je te hebben. In de gids staan veel tips, een uitgebreide beschrijving van de route en handige kaartjes.

Bij de wandelgids krijg je gratis GPS bestanden van de route. Deze kun je in je favoriete navigatieapp zetten (zelf gebruik ik GPX Viewer Pro of Gaia GPS) en ook op deze manier kun je makkelijk de weg vinden.

Pelgrimspaspoort

Een must voor elke pelgrim: het pelgrimspaspoort (of de credencial). In dit papieren paspoort verzamel je onderweg stempels. Je kunt ze op diverse plekken krijgen, onder andere in de pelgrimsherbergen. Met je pelgrimspaspoort bewijs je dat je de Camino naar Santiago loopt en hiermee kun je overnachten in herbergen die alleen voor pelgrims zijn. Deze zijn vaak veel goedkoper dan particuliere herbergen en je ontmoet veel gelijkgestemden.

Je kunt een pelgrimspaspoort aanschaffen op diverse plekken langs de Camino, bijvoorbeeld in speciale winkels voor pelgrims, maar ook in de herbergen. Vooral bij het beginpunt zijn ze veelvuldig verkrijgbaar, daarna is het iets lastiger om er een te vinden. Wil je zeker zijn dat je een paspoort hebt, dan kun je er ook eentje online bestellen via de webshop van de Zwerver.

Camino del Norte overnachtingen

Overnachten op de Camino del Norte kan in pelgrimsherbergen. Deze staan beschreven in de reisgids, maar op de website Gronze heb je een goed overzicht van alle overnachtingsadressen. Deze website is alleen in het Spaans, maar goed te vertalen met Google Translate. Ook kun je recensies lezen van andere pelgrims.

Een overnachting kost meestal tussen de €5 en €15. Vaak kun je in een pelgrimsherberg ook nog de was doen en koken ze een maaltijd (tegen vergoeding).

Bij de veel pelgrimsherbergen kun je niet reserveren, dan is het een kwestie van zo vroeg mogelijk aankomen. Meestal is het geen probleem om een bed te krijgen, maar vooral in het hoogseizoen (juli/augustus) kan het zijn dat de herbergen vol zijn.

Leuke plekken om te overnachten langs de Camino del Norte

Niet iedereen vindt het prettig om in een pelgrimsherberg te slapen. Hoewel dit voor velen een belangrijk onderdeel van de Camino-ervaring is, kiezen sommige wandelaars liever voor wat meer privacy en comfort. Dit geldt vooral als je maar een kort stuk van de route loopt en beperkt de tijd hebt.

In dat geval is het handig om je overnachtingen vooraf te boeken, zodat je zeker weet dat je een fijne slaapplek hebt na een lange wandeldag. Hieronder vind je per etappe een goede overnachtingstip die je meestal eenvoudig kunt reserveren.

Overnachtingstips per etappe

• Irun → Hotel Alcazar Irun – Comfortabel hotel in het centrum, ideaal als startpunt van de Camino.
• San Sebastián → Hotel Avenida – Mooi hotel met uitzicht over de stad en een heerlijk ontbijtbuffet.
• Zarautz → Pensión Txiki Polit – Knusse accommodatie in het hart van Zarautz, vlakbij het strand.
• Deba → Pensión Zumardi – Kleinschalig en centraal gelegen in het dorpje.
• Zenarruza → Als je niet in het klooster wilt slapen is Intxauspe landetxea een fijne Markina-Xemein. Je kunt ze het beste bellen om te reserveren, ze hebben (voor zover ik weet) geen website.
• Gernika → Hotel Gernika – Comfortabel hotel op loopafstand van het centrum van Gernika.
• Bilbao → NYX Hotel Bilbao by Leonardo Hotels – Modern en stijlvol hotel midden in de stad, ideaal voor een rustdag.
• Pobeña → Casa Rural Mugarri – Kleinschalige accommodatie met zonnige kamers.
• Castro-Urdiales → Hostal Vista Alegre – Goede prijs-kwaliteitverhouding, met ruime kamers en vriendelijk personeel.
• Laredo → Hotel Cosmopol – Fijn hotel vlakbij het strand, inclusief zwembad en restaurant.

• Güemes → Posada Valle de Güemes – Landelijk gelegen met een verfrissend buitenzwembad.
• Santander → Hotel Bahía – Toplocatie in Santander met uitzicht op de baai en luxe kamers.
• Santillana del Mar → Parador de Santillana Gil Blas – Een prachtige historische accommodatie in een oud herenhuis.
• San Vicente de la Barquera → Hotel Faro de San Vicente – Hotel met uitzicht op de baai en een heerlijk ontbijtbuffet.
• Llanes → Hotel Sablón – Prachtig gelegen op een rots naast Playa de El Sablón.
• Ribadesella → Gran Hotel del Sella – Direct aan het strand gelegen met zwembad en wellnessfaciliteiten.
• Sebrayu → Hotel Mirador de Moriyón – Stukje buiten Sebrayu, maar dit landelijk gelegen hotel biedt prachtig uitzicht over het groene Asturië.
• Gijón → Hotel Alcomar – Centraal gelegen hotel aan de boulevard van Gijón.
• Avilés → Palacio de Avilés – Luxehotel in een historisch paleis, ideaal voor een rustdag. Dit is een van de mooiere hotels waar ik in Asturië heb overnacht.
• Soto de Luiña → Hotel Valle las Luiñas – Gezellig hotel met een goed restaurant en vriendelijk personeel.

• Almuña → Luarca Zabala Hotel – Sfeervol hotel in een natuurrijke omgeving.
• La Caridad → Hotel Rural Casa Xusto – Authentiek en rustig hotel met ruime kamers.
• Ribadeo → Parador de Ribadeo – Luxe parador-hotel met uitzicht over de rivier.
• Mondoñedo → Hostal Padornelo – Kleinschalige en comfortabele accommodatie met een gezellige sfeer.
• Vilalba → Parador de Vilalba – Unieke overnachting in een historisch middeleeuws kasteel.
• Baamonde → Km101 Hotel – Perfecte accommodatie voor de laatste loodjes naar Santiago.
• Sobrado dos Monxes → Vía Sacra – Fijn pension in het dorpje A Porta/Sobrado.
• Arzúa → 1930 Boutique Hotel – Modern en comfortabel hotel met een geweldig ontbijt.
• Pedrouzo → Pensión Pedrouzo – Een van de best beoordeelde pensions op de Camino, ideaal voor de laatste etappe.
• Santiago de Compostela → Parador de Santiago – Hostal dos Reis Católicos – Een iconische afsluiting van je Camino in een historisch hotel naast de kathedraal.

Meer overnachtingen boeken?

Wil je liever een andere accommodatie kiezen of nog wat extra opties bekijken? Kijk op Hostelworld en Booking.com voor de mogelijkheden. Boek op tijd, vooral in het hoogseizoen, want populaire plekken zitten snel vol!

Vervoer van en naar de Camino del Norte

Hoe kom je in Irun, het beginpunt van de Camino del Norte? Vanuit Nederland is het goed te doen met de trein. Je neemt eerst de Thalys naar Parijs en vanaf Parijs een TGV naar Hendaye. De Camino komt langs het TGV station en je wandelt in vijf minuten de brug over naar Irun in Spanje. Treintickets kun je boeken via NS International of Rail Europe.

Daarnaast kun je ook vliegen op Bilbao. Kijk op Skyscanner voor tickets en prijzen. Vanaf Bilbao gaat er meerdere keren per dag een bus naar Irun. Kijk op Busbud voor bustickets.

Onderweg kom je regelmatig langs treinstations en bushaltes, dus het is makkelijk om je wandeling op de Camino in te korten en op een later moment verder te gaan.

Als je halverwege in of uit wilt stappen, is het handig om de website Omio te checken. Hier krijg je een overzicht van alle mogelijkheden qua vervoer.

Paklijst voor de Camino del Norte

Wat neem je in ieder geval mee op je wandeling op de Camino del Norte?

• Pelgrimspaspoort
• Een lichtgewicht regenjas: het kan in Noord-Spanje veel regenen, het is er niet voor niets zo groen.
• Een lakenzak of een lichte slaapzak/quilt en een kussensloop. Hou er rekening mee dat je in veel pelgrimsherbergen geen lakens hebt.
• Wandelstokken: sommige paden zijn erg glad en steil
• Klein EHBO-setje met o.a. pleisters, paracetamol, nagelschaartje en een pincet
• Oordoppen: onmisbaar als je in de herbergen slaapt, want sommige van je medepelgrims snurken behoorlijk
• Een sneldrogende handdoek
• Een hervulbare waterfles. Er zijn onderweg veel watertappunten, ik vond een of twee flessen van 1 liter genoeg

Dit alles stop je in een goede rugzak. Een rugzak van 30 tot 40 liter is prima. Veel groter is echt niet nodig, tenzij je gaat kamperen. Hoe groter de rugzak, hoe meer je er in stopt en hoe zwaarder hij wordt. Pak zo licht mogelijk, je kunt vrijwel overal wassen.

Zelf was ik op de camino heel erg blij met mijn Gregory Juno 30 (in de zomer). Hier zat zelfs mijn laptop in en nog was hij groot genoeg.

Lees ook: Camino Paklijst: Wat neem je mee als je de Camino de Santiago gaat lopen?

Camino del Norte fietsen

Wist je dat je de Camino del Norte ook kunt fietsen? Je volgt grotendeels dezelfde route als de wandelaars, maar er is af en toe een splitsing voor fietsers en wandelaars. Als dit het geval is, staat het duidelijk aangegeven op de bordjes. Er is ook een speciale gids voor fietsers, deze is echter alleen Spaanstalig: El Camino del Norte: El Camino de Santiago de la Costa en bicicleta.

Veelgestelde vragen over de Camino del Norte

De Camino del Norte is een prachtige, maar uitdagende route. Of je nu de hele route wilt lopen of slechts een paar etappes, het is handig om vooraf wat praktische zaken te weten. Hieronder beantwoord ik de meest gestelde vragen over deze noordelijke route van de Camino.

Hoe is het om de Camino te lopen?

Wil je weten hoe het is om de Camino te lopen?

• In de zomer van 2022 liep ik een week lang op de Camino del Norte. In dit artikel vertel ik mijn verhaal.
• Over het lopen van de Camino zijn ook veel boeken geschreven. Dit zijn de leukste boeken over de Camino de Santiago.

Dit waren al mijn tips voor de Camino del Norte. Heb je nog vragen? Laat dan een berichtje achter onder dit artikel.

Ontdek meer mooie langeafstandwandelingen

Lijkt het je leuk om de Camino of een andere mooie langeafstandswandeling lopen? Dit zijn een paar mooie boeken vol praktische tips en wandelinspiratie.

Hiking & Trekking van beginner tot expert | Praktische gids voor je ultieme wandelavontuur

Mythische trektochten in Europa | Verken de meest indrukwekkende wandelroutes in Europa

Zelf wandel ik wat af in de wereld, daarom kun je op deze website ook veel wandelinspiratie en handige tips voor een wandeling vinden. Deze artikelen vind je misschien ook leuk om te lezen:

• Fishermen’s Trail: de mooiste kustwandeling van Europa (Portugal)
• Arizona Trail Tips | De ultieme gids (VS)
• Pieterpad lopen: de route, praktische tips & hoogtepunten (Nederland)

En schrijf je in voor mijn nieuwsbrief, waarin ik leuke reisverhalen en tips voor de mooiste bestemmingen deel. Leuk om te weten: in het voorjaar van 2025 liep ik de Camino Francés. Je kunt hier de reisverslagen lezen.

Dit artikel verscheen voor het eerst in augustus 2022. Laatste update met nog meer tips: januari 2025.

Hoi, en wat leuk dat je deze disclaimer leest! Zoals je misschien begrijpt kost het onderhouden van een website geld. Daarom zou ik het fijn vinden als je iets koopt of boekt via de links in dit artikel. Zo krijg ik een kleine commissie waarmee ik deze website kan onderhouden. Het kost jou niets extra. Dank je wel! Steun Op reis met Co.